Lampy owadobójcze
Owady stanowią poważny problem na terenie zakładów produkcyjnych w tym zwłaszcza na terenie zakładów zajmujących się produkcją żywności i opakowań. Nawet niewielkie ilości owadów mogą doprowadzić do zanieczyszczenia żywności lub innych wytwarzanych na terenie danego zakładu produktów. W związku z tym na terenie zakładów produkcyjnych w tym zwłaszcza na terenie zakładów zajmujących się produkcją żywności należy podejmować działania mające na celu zwalczanie tych zwierząt.
Owady sprawiające problemy na terenie zakładów produkcyjnych dzielimy na dwie grupy, a mianowicie na owady latające i biegające. Najskuteczniejszą i najczęściej stosowaną metodą zwalczania owadów zaliczanych do owadów latających są lampy owadobójcze, które opiszemy w naszym artykule.
Jak lampy owadobójcze wytwarzają światło ?
Lampy owadobójcze wytwarzają promieniowanie ultrafioletowe o bezpiecznej dla człowieka, a jednocześnie przyciągającej owady długości fali wynoszącej 365 nanometrów. Światło ultrafioletowe w lampach owadobójczych wytwarzane jest za pomocą świetlówek UV-A. Świetlówki te wykonane są z cylindrycznego szkła wewnątrz którego znajdują się dwie elektrody z warstwą fluoroscencyjną.
Jakie owady zwalczają lampy owadobójcze ?
Lampy owadobójcze to skuteczna metoda zwalczania większości gatunków owadów latających w tym miedzy innymi omacnicy spichrzanki, mklika próchniczka, mklika daktylowca, os, much komarów i mklika mącznego.
Gdzie stosowane są lampy owadobójcze ?
Lampy owadobójcze powinny być stosowane w każdym zakładzie produkcyjnym w którym ważna jest wysoka jakość produktów i brak zanieczyszczeń. Posiadanie lamp owadobójczych jest konieczne w celu spełnienia wymagań systemów jakości takich jak na przykład HACCP, GMP, GHP, BRC i innych. Lampy owadobójcze chroniące zakłady produkcyjne przed owadami powinny świecić 24 godziny dziennie podczas wszystkich dni w roku.
Jakie modele lamp owadobójczych dostępne są na rynku ?
Na rynku dostępnych jest wiele modeli lamp owadobójczych. Różnią się one zasięgiem, ilością, mocą i rodzajem zastosowanych w nich świetlówek, wytrzymałością oraz miejscami w których są one stosowane.
Obok modeli lamp zaprojektowanych do zastosowania na terenie zakładów produkcyjnych istnieją również lampy zaprojektowane do zastosowania na terenie hoteli, restauracji, sklepów lub domów.
Dostępne na rynku lampy owadobójcze możemy podzielić na trzy podstawowe grupy:
- lampy rażące,
- lampy lepowe
- lampy wiatrakowe.
Lampy rażące
Lampy rażące wyposażone są w siatkę rażącą przez którą przebiega prąd o niskim natężeniu i wysokim napięciu. Owady, które zwabione światłem ultrafioletowym wydzielanym przez lampę dotkną wspomnianej siatki rażącej giną i trafiają do rynienki lub innego zbiorniczka w którym gromadzą się ciała martwych owadów. Niestety drobne cząstki owadów porażonych przez lampy owadobójcze mogą zanieczyszczać przestrzeń dookoła lampy. Z tego powodu lampy tego typu nie są najlepszym wyborem dla zakładów produkcyjnych ponieważ mogą one spowodować zanieczyszczenie wytwarzanych na ich terenie produktów. Tego typu lampy dobrze nadają się za to do innych miejsc na przykład do użytku domowego oraz do zastosowania w rolnictwie (obory, stajnie, chlewnie).
Lampy lepowe
Dla zakładów produkcyjnych zdecydowanie lepszym od lamp rażących wyborem jest drugi rodzaj lamp owadobójczych czyli lampy lepowe. W lampach lepowych owady latające przyciągane są przez światło ultrafioletowe, a następnie przyklejają się do lepkiej powierzchni w postaci wymiennego wkładu. Lepkość wspomnianego wkładu jest bardzo wysoka dzięki czemu owady, które raz dotkną takiego wkładu nie są już w stanie go opuścić i giną. Wszystkie elementy ciał martwych owadów pozostają na lepie i nie skażają powierzchni zakładu ani wytwarzanych na jego terenie produktów. Wkłady lamp owadobójczych szybko wypełniają się owadami w związku z tym powinny być one regularnie wymieniane na nowe. Lampy lepowe są najczęściej stosowanym na terenie zakładów produkcyjnych rodzajem lamp.
Lampy wiatrakowe
W lampach wiatrakowych owady najpierw zwabiane są przez lampy ultrafioletowe, a następnie wciągane przez wiatrak, który przenosi je do znajdującego się wewnątrz lampy pojemniczka.
Podział lamp ze względu na miejsce w którym zostaną one umieszczone
Obok podstawowego podziału lamp owadobójczych czyli na lampy rażące, lampy lepowe i lampy wiatrakowe lampy owadobójcze możemy również podzielić ze względu na miejsce do powieszenia w którym zostały one zaprojektowane na lampy przyścienne, zwisające z sufity i narożne.
Lampy zwisające z sufitu zwykle są lampami dwustronnymi. Umieszczane są one w pomieszczeniach do których przyjmowane są produkty. Umieszczane są one na wysokości wynoszącej od 250 do 300 centymetrów od podłogi. Aby zapobiec przyciąganiu przez lampy owadów z zewnątrz umieszczane są one prostopadle do drzwi. Dużą zaletą lamp zwisających z sufitu jest ich wyjątkowo szeroki zasięg działania. Działają one we wszystkie kierunki (360 stopni) podczas gdy lampy naścienne działają tylko w promieniu 180 stopni, a narożne jedynie 90 stopni.
Pozostałe lampy (przyścienne, narożne) umieszczane są na wysokości wynoszącej od 100 do 150 centymetrów co ułatwia wymianę znajdujących się w nich lepów.
W miejscach w których nie chcemy chwalić się obecnością lamp owadobójczych takich jak na przykład recepcje hoteli można umieścić lampy dekoracyjne, których wygląd nie zdradza postronnym osobom ich przeznaczenia.
Gdzie umieszczane są lampy owadobójcze
Lampy owadobójcze nie powinny być umieszczane bezpośrednio nad linią produkcyjną, surowcami, półproduktami lub produktami gotowymi.
Na wybór miejsca, w którym rozmieszczone zostaną lampy owadobójcze wpływa wiele czynników. Przed wyborem miejsca w którym zostaną one umieszczone należy sprawdzić między innymi drogę, którą owady przedostają się do wnętrza danego zakładu.
Czy należy umieszczać lampy owadobójcze na zewnątrz zakładów produkcyjnych ?
Lamp owadobójczych nie należy umieszczać na zewnątrz budynków produkcyjnych ponieważ przyciągają one owady z zewnątrz spośród których większość i tak nie dostała by się do wnętrza zakładu.
Sensowne może być umieszczenie lamp na zewnątrz w przypadku innego rodzaju obiektów w tym zwłaszcza obiektów rekreacyjnych takich jak hotele, baseny i inne.
Na zewnątrz budynków stosowane są przede wszystkim lampy rażące. Lampy stosowane na zewnątrz budynków powinny cechować się wysoką odpornością na warunki atmosferyczne w tym zwłaszcza na deszcz i śnieg.
Czynności obsługowe, którym poddawane są lampy
Wszystkie rodzaje lamp owadobójczych wymagają przeprowadzania regularnych czynności obsługowych. Zazwyczaj czynności te wykonywane są raz w miesiącu niemniej w przypadku wyjątkowo wysokiej aktywności owadów konieczne może być zwiększenie częstotliwości przeprowadzania tych czynności i przeprowadzanie ich raz w tygodniu.
W trakcie czynności obsługowych lamp lepowych należy wymienić wkład lepowy na nowy i wizualnie skontrolować stan lampy.
W przypadku lamp rażących i wiatrakowych należy usunąć znajdujące się w pojemnikach martwe owady.
Żarówki stosowane w świetlówkach zawierają fosfor odpowiedzialny za wytwarzanie przez nie promieniowania ultrafioletowego. Cząsteczki fosforu po upływie określonego czasu ulegają degradacji co sprawia, że lampa przestaje wydzielać promieniowanie ultrafioletowe. Z punktu widzenia ludzi sposób świecenia lampy nie zmienia się ponieważ ludzie nie widzą promieniowania ultrafioletowego, ale owady widzą takie lampy zupełnie inaczej. Lampy takie przestają przyciągać owady co sprawia, że znacząco zmniejsza się ich skuteczność.
W związku z tym w celu utrzymania wysokiej skuteczności lamp owadobójczych konieczna jest regularna wymiana świetlówek. W przypadku lamp profesjonalnych wymiana ta powinna być dokonywana raz do roku. W przypadku lamp amatorskich wymian świetlówek może być konieczna już po upływie kilku miesięcy. Wymianę świetlówki w lampie owadobójczej najlepiej przeprowadzić w kwietniu lub w maju kiedy to ilość pojawiających się owadów znacząco zwiększa się w stosunku do okresu zimowego. Podczas wymiany żarówek zawsze należy wymieniać je na żarówki bezodpryskowe, które to pokryte są specjalnym polimerem zatrzymującym części żarówki w przypadku jej potłuczenia się co eliminuje ryzyko zanieczyszczenia produkowanych w danym zakładzie wyrobów fragmentami świetlówek.